Freelancers inhuren? Ja, maar wat met schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid is een groot risico wanneer je freelancers inhuurt. De sociale inspectie controleert hier steeds meer op, maar ook freelancers zelf stappen vaker naar de rechtbank om een werknemersstatuut te claimen. Julie Van Kerckhoven, advocaat sociaal recht, legt uit hoe je je tegen mogelijke risico’s beschermt tijdens een ontbijtsessie georganiseerd door VIB en The Flex Academy.
Steeds meer freelancers stappen naar de rechtbank
Principe: vrije keuze
De wet zegt dat je de vrije keuze hebt om een bepaald talent als werknemer, dan wel als zelfstandige (freelancer) in te huren. Partijen moeten evenwel zorgen dat de feitelijke uitvoering van de arbeidsrelatie geen elementen bevat die onverenigbaar zijn met de gemaakte keuze.[1]
4 algemene criteria
Er zijn 4 algemene criteria die zullen worden beoordeeld om uit te maken of het gekozen samenwerkingsverband al dan niet overeenstemt met de feitelijke uitoefening daarvan.
- Wil van de partijen: deze blijkt in de eerste plaats uit een contract, waardoor meteen wordt benadrukt hoe belangrijk een degelijk contract is.
- Vrijheid van arbeidsorganisatie: in tegenstelling tot een werknemer, bepaalt een zelfstandige zelf wat en hoe hij iets doet om het doel te bereiken.
- Vrijheid van arbeidstijd: een freelancer dient in beginsel geen verantwoording af te leggen voor zijn afwezigheden, maar beslist zelf wanneer hij zijn diensten levert (weliswaar rekening houdend met organisatorische of commerciële verplichtingen)
- Gezag: een zelfstandige dienstverlener mag niet onderworpen kunnen worden aan hiërarchisch gezag.
Aandachtspunten
O.a. volgende aandachtspunten kunnen het risico op schijnzelfstandigheid beperken:
- Vermijd een detailleerde functieomschrijving. Gebruik eventueel een opsomming van key perfomance indicators die door beide partijen zijn bepaald.
- Vermijd betaling voor dagen waarop geen prestaties worden verricht, maar spreek een dag- of uurtarief af.
- Vermijd het vermelden van gegevens van de freelancer in het organigram, alsook een bedrijfseigen emailadres of naamkaartje of vermeld minstens het extern statuut.
- Vermijd het ter beschikking stellen van middelen, maar spreek eerder een duidelijke onkostenpolicy af.
- Voer geen eenzijdig evaluatiegesprek, maar organiseer samen met de freelancer een functioneringsgesprek (toekomstgericht).
Finaal is het aan de rechtbank om te oordelen
Inhuur van talent centraliseren
Bovenstaande aandachtspunten helpen je zeker om de risico’s op schijnzelfstandigheid in te perken, maar finaal is het aan de rechtbank om te oordelen.
Centraliseer daarom de inhuur van extern talent, is de boodschap die Marleen Deleu nog aanvullend meegeeft. In veel bedrijven draagt niemand die verantwoordelijkheid en is de inhuur versnipperd, waardoor je geen controle hebt op de contractvormen en afspraken. Stippel een proces uit hoe je opdrachtnemers wil bereiken, selecteren en inzetten. En tot slot: werk met standaardcontracten die voldoen aan de wettelijke eisen.
Meer info
Op zoek naar een handige samenvatting van de wetgeving én alle praktische tips?
Vraag nu uw gratis exemplaar aan van onze presentatie door een email te sturen naar marleen@theflexacademy.be
Julie Van Kerckhoven heeft als advocaat sociaal recht dagelijks met het thema schijnzelfstandigheid te maken. Ze is Master in de rechten (KUL), Master complémentaire en droit social (ULB), en volgt een Postgraduaat HR Management.
Marleen Deleu van The Flex Academy helpt Inkoop Managers en HR Directies de inhuur van externe talenten slimmer te organiseren. Dit levert deze bedrijven niet alleen een meer efficiënt inhuurproces en verbeterde kwaliteit op, maar ook een aantoonbare vermindering van de kosten en controle over de risico’s die met het inhuren gepaard gaan. Marleen heeft bijna 30 jaar ervaring en is ook Certified Contingent Workforce Professional (CCWP).
[1] Voor bepaalde sectoren voorziet de wet een weerlegbaar vermoeden van bestaan van een arbeidsovereenkomst of een zelfstandigenovereenkomst en er gelden bijzondere criteria. Dit komt hier niet aan bod.